Góc Giải Đáp: Gan Nhiễm Mỡ Nên Ăn Gì Và Kiêng Ăn Gì?

Theo các chỉ số thống kê, số lượng người mắc bệnh gan nhiễm mỡ ở Việt Nam ngày càng tăng. Tình trạng bệnh này phần lớn đến từ chế độ dinh dưỡng mất cân bằng, không lành mạnh, khẩu phần ăn nhiều chất béo và tinh bột. Vậy người bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn gì và kiêng gì để tốt cho việc chữa bệnh? Cùng tìm hiểu câu trả lời ngay thông qua bài viết dưới đây bạn nhé!

Xem thêm: Chỉ số gan nhiễm mỡ như nào là bình thường?

Sơ Lược Về Bệnh Gan Nhiễm Mỡ

Trước khi tìm hiểu người bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn gì, chúng ta sẽ cùng sơ lược vài thông tin về căn bệnh này.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng chất béo chứa trong gan vượt ngưỡng 5%. Trong số những bệnh nhân gan nhiễm mỡ có 25% trường hợp có thể diễn tiến thành viêm gan, xơ gan và thậm chí là ung thư gan.

Nguyên nhân bệnh gan nhiễm mỡ được chia thành 2 loại chính là gan nhiễm mỡ do rượu bia (chất cồn tác động đến gan) và gan nhiễm mỡ không do rượu bia ( có thể do các hội chứng rối loạn chuyển hóa như béo phì, tiểu đường, tăng lipid máu,...)

Chúng ta đều biết gan là cơ quan quan trọng đảm nhận nhiều chức năng của cơ thể. Chính vì vậy, khi lá gan bị tổn thương do lượng mỡ lớn sẽ xuất hiện các triệu chứng như sau:

• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn
• Luôn có cảm giác đầy bụng, buồn nôn
• Rối loạn nội tiết tố ở cả 2 giới
• Vàng da, thiếu vitamin
• Kích thước gan tăng bất thường, hay đau bụng

Tùy thuộc vào hàm lượng mỡ trong gan, bệnh được chia thành ba loại

• Loại nhẹ hay gan nhiễm mỡ độ 1: Lượng mỡ chiếm từ 5-10% trọng lượng gan. Người bệnh loại này có thể điều trị bệnh tại nhà bằng cách kết hợp ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục thể thao mỗi ngày.
• Loại vừa hay gan nhiễm mỡ độ 2: Lượng mỡ chiếm từ 10-25% trọng lượng gan. Triệu chứng bệnh loại này chưa biểu hiện rõ ràng nên khó phát hiện.
• Loại nặng hay gan nhiễm mỡ độ 3: Lượng mỡ chiếm >= 30% trọng lượng gan. Cấp độ cuối cùng và nguy hiểm nhất đối với bệnh gan nhiễm mỡ.

Thực Đơn Khoa Học Cho Bệnh Nhân Gan Nhiễm Mỡ

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng quyết định đến sức khỏe của cơ thể. Một chế độ ăn không phù hợp cũng là nguyên nhân gây nhiên nhiều bệnh lý. Cũng chính vì thế, để đảm bảo cho sự hoạt động ổn định của các chức năng trong cơ thể, mỗi người cần ý thức xây dựng và duy trì cho mình một thực chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học. 

Một thực đơn khoa học tốt sẽ giúp người bệnh gan nhiễm mỡ điều trị bệnh tốt hơn. Bữa ăn khoa học cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

• Không ăn quá nhiều tinh bột như gạo, mì, cơm.. để giảm lượng chất béo nạp vào cơ thể. Mỗi bữa chỉ nên ăn 1 bát cơm lưng.
• Bổ sung chất đạm mỗi ngày khoảng 300-400gr.
• Hạn chế đồ ăn ngọt, các thực phẩm béo, mỗi ngày chỉ nên ăn từ 10-20gr đồ ăn có đường.
• Mỗi ngày nạp đủ 300-400gr rau xanh và 200gr trái cây tươi.

Tham khảo thêm: Chế độ ăn uống cho người bệnh gan nhiễm mỡ

Người Bị Gan Nhiễm Mỡ Nên Ăn Gì Và Kiêng Ăn Gì Để Tốt Cho Bệnh

Để thuận tiện cho việc tìm kiếm chế độ ăn hợp lý ở người bệnh gan nhiễm mỡ, chúng ta sẽ chi tiết về những thực phẩm nên ăn và nên kiêng với gan nhiễm mỡ độ 1 và độ 2. 

Bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 1  

Gan nhiễm mỡ độ 1 là giai đoạn đầu của bệnh nên ít nguy hiểm nhất. Lớp mỡ tích tụ xung quanh bề mặt bên ngoài gan nên chưa gây ảnh hưởng hết đến các chức năng của gan. Tuy nhiên, không phải vì thế mà bệnh nhân có thể chủ quan không tìm cách chữa trị kịp thời. Vì có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan... nghiêm trọng nhất đó là tử vong.

Triệu chứng gan nhiễm mỡ độ 1

• Cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng, không muốn vận động… do chức năng gan suy giảm.
• Buồn nôn, đầy bụng, cơ thể thường xuyên mệt mỏi, chán ăn, khó tiêu, nước tiểu đổi màu, phân xám...
• Thường xuyên bị đau nhẹ, khó chịu vùng hạ sườn phải
• Vàng da, vàng mắt do nồng độ bilirubin trong máu tăng cao.
  

Gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì?

Ở giai đoạn này, bệnh nhân chỉ cần có chế độ ăn uống khoa học, sinh hoạt lành mạnh thì có thể làm tình trạng bệnh. Bởi việc ăn uống có ảnh hưởng đến hoạt động của gan, giảm thiểu lượng mỡ đang tích tụ trong gan. 

• Bổ sung rau xanh, hoa quả tươi

Nhóm thực phẩm được khuyên dùng hàng đầu trong việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Nhờ thành phần chứa nhiều chất xơ, vitamin giúp phục hồi chức năng gan, giảm lượng mỡ dư thừa vốn tích tụ trong gan. 

Vậy người bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì tốt nhất? Nên lựa chọn ăn rau cần, rau xà lách, mướp đắng, rau muống, bông cải xanh cùng các loại quả như bưởi, táo, chanh.. trong thực đơn hàng ngày giúp làm giảm tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả.

• Sử dụng dầu ăn thực vật

Bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 1 nên thay đổi thói quen sử dụng mỡ động vật bằng dầu ăn thực vật: dầu đậu phộng, dầu hạt cải, dầu vừng… Nguyên nhân bởi trong dầu thực vật chứa các axit béo no giúp hạn chế các cholesterol xấu trong gan, giảm lượng mỡ thừa ở gan.

• Nên ăn các loại cá biển

Một loại thực phẩm tốt mà các bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn chính là cá biển. Hàm lượng chất béo ít và đảm bảo bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể. 

• Ăn nhiều thịt nạc

Khi lượng mỡ trong gan đã vượt qua mức cho phép thì bệnh nhân cần hạn chế ăn các loại thịt mỡ mà thay vào đó hãy ăn thịt nạc để cung cấp đầy đủ protein và năng lượng cho cơ thể. 

• Sử dụng các loại gia vị tốt

Các gia vị tốt cho người gan nhiễm mỡ độ 1 là hành, tỏi, nghệ. Thành phần tỏi chứa hoạt chất allicin giúp kiểm soát lượng cholesterol xấu trong máu và gan. Hay tinh bột nghệ giúp tiêu hóa chất béo, phục hồi chức năng và giảm những tổn thương cho gan. 

Gan nhiễm mỡ độ 1 kiêng ăn gì?

Những bệnh nên gan nhiễm mỡ độ 1 không chỉ cần thiết lập chế độ dinh dưỡng khoa học mà cũng phải kiêng một vài loại thực phẩm để giảm thiểu tình trạng bệnh. 

• Bia, rượu, thức uống có cồn và các chất kích thích 

Đây là nhóm thực phẩm không có lợi cho sức khỏe cho người bình thường và cảm những bệnh nhân gan nhiễm mỡ.

• Nội tạng động vật

Nhóm thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ cũng cần được hạn chế. Những thực phẩm khó tiêu này sẽ khiến gan phải hoạt động nhiều hơn bình thường để đào thải độc tố ra ngoài cơ thể. Nếu gan phải làm việc lâu dài, sức năng gan dần bị suy giảm và tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến tình trạng xơ gan hoặc ung thư gan.

• Các loại thịt đỏ 

Thịt đỏ tuy chứa nhiều dinh dưỡng nhưng lại không phù hợp với bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 1. Tiêu thụ lượng lớn thịt đỏ vào cơ thể sẽ tạo ra gánh nặng lớn cho gan. Gan phải làm việc liên tục và nhiều hơn để chuyển hóa các chất độc ra khỏi cơ thể. Lượng mỡ tích tụ ở gan cũng từ thịt đỏ sẽ ngày càng nhiều hơn gây ảnh hưởng đến chức năng gan. 

• Các loại trái cây như sầu riêng, mít 

Dù là loại trái cây phổ biến được nhiều người yêu thích, tuy nhiên cần được kiêng bởi những người gan nhiễm mỡ độ 1. Bởi ăn nhiều các loại trái này sẽ rất khó tiêu, khiến chức năng gan suy giảm, khả năng lọc thải độc tố cũng trở nên khó khăn.

• Hạn chế các gia vị cay nóng như ớt, gừng, tiêu…. để không làm hạn chế khả năng hoạt động của gan.

Bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 2 

Đối với bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ thường có biểu hiện tập trung nhất ở độ 2. Chẳng may không phát hiện kịp thời và tiến hành chữa trị thì bệnh sẽ phát triển đến cấp độ nặng nhất và thậm chí có thể dẫn tới tử vong.

Triệu chứng gan nhiễm mỡ cấp độ 2 thường gặp

Với những người bệnh gan nhiễm mỡ độ 2, các dấu hiệu để nhận biết bệnh có thể kể đến như:

• Đau nhức hạ sườn bên phải: là triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ độ 2, khi đó các chất dịch có thể tích tụ ở phần bụng khiến người bệnh cảm thấy dễ đau bụng
• Mỡ máu cao: đây là triệu chứng xuất hiện hay đi kèm với tình trạng gan nhiễm mỡ. Nguyên nhân do gan tự sản sinh cholesterol và đẩy chúng đi vào máu. Khi dùng nhiều thực phẩm chứa chất béo bão hòa và được chuyển hóa, gan sẽ giải phóng thêm nhiều chất béo trong cơ thể khiến tỉ lệ cholesterol tăng lên.  
• Vàng da, vàng mắt: triệu chứng này không điển hình vì có thể là biểu hiện của những căn bệnh khác. Do đó, khi người bệnh xuất hiện triệu chứng vàng da, vàng mắt nên đi kiểm tra sức khỏe ngay để biết chính xác kết quả.  
• Kích thước lá gan tăng, ấn vào cảm thấy đau: Khi bị nhiễm mỡ, kích thước của gan sẽ to hơn bình thường có thể cảm nhận được và khi sờ thấy được có cảm giác đau.

Bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 2 nên ăn gì?

Câu hỏi tương tự đối với gan nhiễm mỡ độ 2 nên ăn gì tốt cho bệnh cũng được nhiều người quan tâm. 

• Rau xanh và hoa quả tươi

Nhóm thực phẩm này được khuyên dùng với mọi đối tượng, trong đó có cả người bệnh gan nhiễm mỡ độ 2. Rau xanh và hoa quả tươi chứa nhiều vitamin, chất xơ và các chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe giúp phân giải chất dư thừa trong cơ thể.

• Đồ uống từ các thảo dược

Các loại đồ uống có lợi như: trà atiso, nước lá sen, trà xanh… có tác dụng thanh lọc cơ thể, giải độc làm mát gan, chữa bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả 

• Thực phẩm giàu protein & sữa

Các loại thực phẩm chứa protein và sữa như thịt, trứng, sữa hay các loại hạt… có tác dụng thay thế các chất béo có hại, làm giảm lượng calo dư thừa trong cơ thể.

• Thực phẩm ít chất béo no

Thực phẩm chứa ít lượng cholesterol và tốt cho cơ thể như cá biển, dầu ăn thực vật. Nhóm thực phẩm này chứa lượng chất béo no hòa tan có lợi cho sức khỏe và giúp cơ thể giảm lượng mỡ trong gan.

Gan nhiễm mỡ độ 2 kiêng ăn gì?

Gan nhiễm mỡ độ 2 kiêng ăn gì cũng là câu hỏi được nhiều người quan tâm khi căn bệnh này ngày càng phổ biến trong đời sống hiện tại. 

Vậy gan nhiễm mỡ độ 2 kiêng ăn gì để hỗ trợ điều trị bệnh tốt nhất? 

• Đồ ăn nhiều dầu mỡ, cholesterol cao

Cần hạn chế nạp vào cơ thể nhóm thực phẩm này vì có thể khiến gan phải làm việc nhiều hơn để đào thải các chất độc hại, nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ cũng gia tăng.

• Rượu, bia, các chất kích thích

Người bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 nếu liên tục sử dụng các chất độc hại thuộc nhóm này sẽ khiến bệnh trở nặng hơn.

• Nội tạng động vật 

Nội tạng các loại động vật chứa nhiều chất độc hại gây ảnh hưởng không tốt tới gan. Đặc biệt, bệnh nhân mắc gan nhiễm mỡ độ 1 khi sử dụng nội tạng có thể khiến bệnh trở nặng hơn, thậm chí là xơ gan, ung thư gan.

• Thực phẩm ngọt, chứa nhiều đường

Nhóm thực phẩm này khiến hàm lượng đường trong máu tăng cao gây hại cho sức khỏe. Lượng đường dư thừa sẽ chuyển hóa thành chất béo không bão hòa và tích tụ thành mỡ dưới da gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho gan.

• Đồ cay nóng, nhiều muối

Nhóm thực phẩm này khiến cơ thể bị tích trữ nước dư thừa, giảm khả năng đào thải chất béo có hại cho gan ra khỏi cơ thể. Như vậy, khiến bệnh gan nhiễm mỡ trở nên nặng hơn.

Một Vài Lời Khuyên Cho Bệnh Nhân Gan Nhiễm Mỡ

Song song với một thực đơn ăn uống hợp lý, khoa học và lành mạnh với việc lựa chọn những thực phẩm phù hợp. Việc điều trị kiểm soát gan nhiễm mỡ cũng sẽ hiệu quả nếu bệnh nhân biết điều chỉnh lối sống, tập thể dục đều đặn. Các chuyên gia khuyên rằng nên dành khoảng 30 phút mỗi ngày để rèn luyện thể dục thể thao ( tập aerobic, đi bộ, đạp xe…)

Tránh lao động trí óc quá căng thẳng, lao động chân tay quá sức. Dành thời gian nghỉ ngơi, xả stress. Giữ cho tinh thần thoải mái tránh căng thẳng, lo lắng, giận dữ, buồn phiền. Nên giữ cho mình nếp sống vui vẻ lành mạnh.

Ngoài ra, bệnh nhân gan nhiễm mỡ nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, thực hiện xét nghiệm men gan và các xét nghiệm đánh giá chức năng gan để xử lý kịp thời các biến chứng do gan nhiễm mỡ gây ra. Tuân thủ các chỉ định cùng phác đồ điều trị của bác sĩ, không được tự động bỏ thuốc, thay thuốc hoặc thay liều lượng điều trị.

Dinh dưỡng có mối quan hệ mật thiết với tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ, vì vậy việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng khoa học được xem là yếu tố tiên quyết trong việc chữa trị và cải thiện tình trạng. Bên cạnh đó, một vài thay đổi trong lối sống sinh hoạt cũng giúp bệnh nhân điều trị bệnh tốt nhất. Hi vọng những nội dung chia sẻ trên có thể mang đến cho bạn những thông tin cần thiết và hữu ích nhất về các loại thực phẩm tốt cho gan nhiễm mỡ. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!

Xem thêm: Cách điều trị gan nhiễm mỡ không cần dùng thuốc