Bé Lười Ăn Suy Dinh Dưỡng Phải Làm Sao? Chăm Sóc Như Nào?

Trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng thường xảy ra ở những nước kém phát triển hoặc đang phát triển. Suy dinh dưỡng không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển mọi mặt và còn ảnh hưởng đến cuộc sống sau này của trẻ. Do đó, cha mẹ cần phát hiện sớm suy dinh dưỡng biếng ăn ở trẻ để có cách khắc phục kịp thời. Nhưng nhận biết thế nào và trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng phải làm sao? Hãy cùng SKV giải đáp nhé.

Nguyên nhân khiến trẻ em biếng ăn suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng là tình trạng cơ thể không nhận đủ được các chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein năng lượng. Biếng ăn suy dinh dưỡng thường xảy ra ở trẻ dưới 3 tuổi, đang trong độ tuổi phát triển, có nhiều mức độ suy dinh dưỡng khác nhau, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Vậy nguyên nhân do đâu mà bé biếng ăn suy dinh dưỡng?

Cha mẹ thiếu kiến thức nuôi dưỡng trẻ

Với những cha mẹ lần đầu có con kinh nghiệm còn hạn chế, đôi khi sẽ mắc phải những sai lầm trong quá trình chăm sóc mà nuôi dưỡng:

• Khi mẹ không có sữa hoặc ít sữa nuôi con bằng sữa bò pha loãng hay nước cháo, nước cơm.
• Cho trẻ ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn
• Cho trẻ cai sữa sớm
• Thức ăn bổ sung cho trẻ chế biến sai cách, không đảm bảo đủ chất lượng, nhiều gia vị.
• Cho trẻ kiêng khem quá mức khi trẻ bị bệnh như tiêu chảy, sởi, kiết lị… Mẹ kiêng cho trẻ bú, kiêng ăn thịt, cá, trứng.

Chế độ ăn không đảm bảo dinh dưỡng

Một chế độ ăn không đảm bảo cân bằng 4 nhóm chất dinh dưỡng chính là tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất có thể khiến trẻ lười ăn suy dinh dưỡng. Các vi chất dinh dưỡng cũng có vai trò rất quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ. Nếu chế độ ăn của bé không đầy đủ, mất cân bằng, thiếu hụt nhiều loại vi chất thì có thể gây kém hấp thu, mất cảm giác thèm ăn, từ đó gây biếng ăn suy dinh dưỡng.

Trẻ mắc các bệnh lý

Một nguyên nhân khác khiến trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng là do trẻ bị mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn kéo dài như tiêu chảy, kiết lị, viêm phế quản, viêm phổi…

Trẻ biếng ăn, thường xuyên nôn trớ, khi mắc kèm các bệnh lý nhiễm khuẩn thì sự tiêu hóa protein cũng tăng gấp 2-3 lần so với thông thường.

Trẻ suy dinh dưỡng có khả năng cao mắc các bệnh nhiễm khuẩn, ngược lại, nhiễm khuẩn kéo dài lại có thể khiến bé lười ăn suy dinh dưỡng.

Các yếu tố nguy cơ khác khiến trẻ dễ bị suy dinh dưỡng:

• Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân < 2kg
• Trẻ bị các dị tật bẩm sinh như: sứt môi, hở hàm ếch, phình đại tràng bẩm sinh, tim bẩm sinh,
• Trẻ không được bú sữa mẹ.
• Kinh tế khó khăn
• Dịch vụ chăm sóc y tế kém…

Xem thêm:

• Vì sao trẻ biếng ăn dặm? Con lười ăn dặm mẹ phải làm sao?
• Con Biếng Ăn Chậm Lớn Phải Làm Sao? Chăm Sóc Như Nào?

Dấu hiệu trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng

Với những trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng, cha mẹ có thể nhận biết bằng các dấu hiệu dưới đây:

• Cân nặng của trẻ thấp hơn so với cân nặng tiêu chuẩn hoặc bé sút cân, không tăng cân liên tục trong vài tháng.
• Bé dễ mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn như tiêu chảy, kiết lị, viêm đường hô hấp…
• Bé biếng ăn, không chịu ăn, khẩu phần ăn ít so với tiêu chuẩn.
• Mỗi bữa ăn thường kéo dài trên 30 phút và bé chỉ ăn một số loại thức ăn nhất định.
• Các cột mốc phát triển của bé chậm hơn so với bạn bè đồng trang lứa như: chậm mọc răng, chậm biết đi…

Các cấp độ suy dinh dưỡng ở trẻ

Theo WHO (tổ chức Y tế thế giới), người ta chia suy dinh dưỡng thành 3 cấp độ, dựa trên chỉ tiêu cân nặng theo độ tuổi, độ lệch chuẩn (SD) so với quần thể tham khảo:

• Suy dinh dưỡng độ I: cân nặng của trẻ dưới – 2SD đến – 3SD (tức là cân nặng của trẻ bằng 70 – 80% so với cân nặng của trẻ bình thường)
• Suy dinh dưỡng độ II: cân nặng của trẻ dưới – 3SD đến – 4SD (tức là cân nặng của trẻ bằng 60 – 70% so với cân nặng của trẻ bình thường)
• Suy dinh dưỡng độ III: cân nặng của trẻ dưới – 4SD (tức là cân nặng của trẻ dưới 60% so với cân nặng của trẻ bình thường)

Cách phân chia này tương đối đơn giản, giúp đánh giá nhanh các mức độ suy dinh dưỡng và được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng.

Điều trị trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng như thế nào?

Trẻ suy dinh dưỡng biếng ăn cần được điều trị sớm và có một chế độ dinh dưỡng phù hợp để khắc phục. Trẻ biếng ăn còi xương suy dinh dưỡng nếu không được điều trị kịp thời sẽ dễ mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn, diễn biến bệnh thường nặng lên nhanh chóng và dẫn tới tử vong.

Nguyên tắc điều trị

Với trẻ suy dinh dưỡng độ I và độ II

Trường hợp này cha mẹ có thể điều trị tại nhà bằng cách:

• Điều chỉnh lại khẩu phần ăn và chế độ dinh dưỡng của bé phải đảm bảo đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất.
• Nếu trẻ không thể ăn nhiều trong mỗi bữa ăn, hãy chia nhỏ bữa ăn cho trẻ, trẻ có thể ăn ít hơn nhưng ăn nhiều lần hơn.
• Trẻ đang bú mẹ hoàn toàn thì tiếp tục cho bé bú đến khi bé được 24 tháng. Không cai sữa khi bé suy dinh dưỡng biếng ăn. Sau khi bé cai sữa vẫn tiếp tục cho bé uống thêm sữa công thức, sữa bò hoặc sữa đậu nành.

Khi trẻ mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn thông thường: cần theo dõi và điều trị sớm.

Theo dõi chiều cao, cân nặng của trẻ hàng tuần và so sánh với biểu đồ tăng trưởng.

Cho trẻ tiêm chủng đúng lịch, đầy đủ.

Với trẻ suy dinh dưỡng độ III

Trẻ suy dinh dưỡng nặng hay bị tiêu chảy và nôn trớ nên dễ bị rối loạn cân bằng nước, điện giải. Cha mẹ cần bù nước và điện giải cho bé bằng dung dịch oresol.

Cho trẻ ăn từ lỏng đến đặc, chia làm nhiều bữa và tăng dần lượng calo – protein. Thêm dầu ăn, mỡ vào đồ ăn của trẻ để cung cấp thêm năng lượng cho bé.

Nếu bé đang bú mẹ thì tiếp tục duy trì bú sữa mẹ vì sữa mẹ là thức ăn tốt nhất đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Ngoài ra, cần bổ sung vitamin và khoáng chất đầy đủ cho trẻ, chống thiếu máu, nhiễm khuẩn bệnh hô hấp và tiêu hóa…

Cách chăm sóc trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng

Cho bé một chế độ dinh dưỡng cân bằng

Với những trẻ suy dinh dưỡng biếng ăn, cha mẹ cần đảm bảo cho bé có một chế độ ăn đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng. Trung bình, mỗi ngày bé sẽ ăn 3 bữa chính và 2 bữa phụ, tuy nhiên nếu bé không thể ăn được nhiều trong mỗi bữa ăn, mẹ có thể tăng lên làm 5 bữa chính với lượng thức ăn ít hơn để đảm bảo nhu cầu hàng ngày của trẻ. Mỗi bữa ăn chính nên có đầy đủ tinh bột (như cơm, cháo, bánh mì, mì ống…), protein (như thịt, trứng, cá…), chất béo (dầu, mỡ, bơ, các loại cá béo…), vitamin và khoáng chất (rau củ, trái cây…). Ngoài ra, các bữa phụ có thể bao gồm sữa chua, hoa quả, bánh flan hoặc các loại ngũ cốc…

Tăng cường bổ sung vi chất dinh dưỡng

Khi con biếng ăn suy dinh dưỡng, việc bổ sung vi chất là vô cùng quan trọng. Vì thiếu hụt vi chất dinh dưỡng khi trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng có thể khiến trẻ chậm phát triển, dễ mắc các bệnh lý như thiếu máu, khô mắt, rối loạn tăng trưởng…

Mẹ có thể bổ sung qua nguồn thực phẩm, những thực phẩm giàu sắt như thịt bò, gan động vật sẽ giúp giảm thiếu máu do thiếu sắt, các thực phẩm giàu kẽm, selen như hàu, hải sản, lòng đỏ trứng gà… giúp tăng cảm giác ngon miệng, kích thích sự thèm ăn và tăng cường hấp thu dưỡng chất cho trẻ.

Ngoài ra, các loại thuốc bổ cho trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng giúp cung cấp vitamin và khoáng chất cũng được đông đảo các mẹ sử dụng nếu bé khó có thể tiêu thụ các loại thực phẩm.

Bổ sung dầu mỡ vào đồ ăn của trẻ

Trẻ suy dinh dưỡng bị thiếu năng lượng rất nhiều. Do đó cần bổ sung thêm năng lượng cho trẻ bằng cách bổ sung thêm dầu, mỡ vào mỗi bữa ăn vì dầu mỡ chứa nguồn năng lượng cao hơn so với các chất khác. Ngoài ra, dầu mỡ cũng giúp hòa tan các loại vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E…giúp bé hấp thu các loại vitamin này tốt hơn.

Giúp bé có những bữa ăn hấp dẫn và phong phú hơn

Việc quan trọng nhất để bé thoát khỏi biếng ăn suy dinh dưỡng, đó là giúp bé ăn ngon miệng và ăn được nhiều hơn. Dù có điều trị như thế nào mà bé vẫn không đảm bảo được lượng thực phẩm tiêu thụ theo nhu cầu hàng ngày thì cũng khó có thể cải thiện được.

Để giúp bé có cảm hứng hơn với mỗi bữa ăn, mẹ nên cố gắng dành thêm một chút thời gian để đầu tư vào hình thức của mỗi bữa ăn cho trẻ. Một món ăn nhiều màu sắc rực rỡ kèm theo họa tiết ngộ nghĩnh sẽ đánh thức vị giác của trẻ. Ngoài ra, hãy thường xuyên thay đổi các loại thực phẩm để bé đỡ nhàm chán và muốn ăn hơn.

Thực đơn cho trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng

Thực đơn cho trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng còn phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Thực đơn phải đảm bảo đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng, mẹ có thể tham khảo thực đơn dưới đây để áp dụng cho bé nhà mình:

• Với bé 2 tuổi: Một ngày bé có thể ăn 2 bát cơm, 100 gam thịt, cá…, 6 muỗng cà phê dầu ăn, 140 gam rau củ và các loại trái cây, 500ml sữa.
• Với bé từ 3 đến 5 tuổi: Một ngày bé nên ăn 3 bát cơm, có thể thêm 1 chút mì hoặc 1 lát bánh mì, 120 gam thịt, cá…; 4 muỗng cà phê dầu ăn, 230 gam rau củ và các loại trái cây, 1 hộp sữa chua, 500ml sữa.
• Với bé từ 6 đến 9 tuổi: Một ngày bé nên ăn 4 bát cơm cùng với 140 gam thịt, cá…; 5 muỗng cà phê dầu ăn, 340 gam rau củ và các loại trái cây; 1 hộp sữa chua và 500ml sữa.

Xem thêm: 10 Cách Chăm Sóc Trẻ Biếng Ăn Suy Dinh Dưỡng

Lời kết

Với bài viết này, cha mẹ đã biết được trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng phải làm sao chưa? Mong rằng, những thông tin trên đây đã giúp cha mẹ có cách chăm sóc và cải thiện tình trạng biếng ăn suy dinh dưỡng ở trẻ để trẻ có thể phát triển toàn diện và khỏe mạnh hơn nữa.